Şalgam Turpu Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Şalgam turpu, kökleri sebze olarak tüketilen Turpgiller ailesinden bir bitkidir. Bitki, 50-120 cm kadar boylanabilir ve Türkiye'de de yetiştirilmektedir. Birinci yıllarında kök kısımları ve toprak üstündeki yeşil kısımları gelişirken, ikinci yıllarında çiçek sapı, çiçekleri ve tohumları meydana gelir. Sebze olarak tüketilen kısmı, şişkin kök kısımlarıdır. Kökü basık, yuvarlakça ya da uzun silindirik şekillerde olabilir ve iç kısmının rengi beyaz ya da mavimtıraktır. Ancak kökün toprak yüzeyine yakın kısımları kırmızı, mor, beyaz, sarı veya yeşil renklerde olabilir. Oval şekilli yaprakları yeşil renkli olup, yaprak kenarları düz ya da testere dişi gibidir. Şalgamın çiçek sapları 50-120 cm'ye kadar uzayabilir. Erselik özellikli çiçekleri, parlak sarı ve bazen beyaz renkte olabilir. Şalgam turpu, B ve C vitaminleri, kalsiyum, potasyum ve demir gibi önemli mineralleri yüksek oranda içerir.

Tohumları, lahananın tohumlarına benzer ancak satın alırken dikkatli olunmalıdır. Şalgam, günümüzde hem insanlar hem de hayvanlar için üretilen bir bitkidir. İnsanlar için yetiştirilenler yumuşak etli, hayvanlara yem amaçlı yetiştirilenler ise sert etlidir. Şalgam, bazı çorba ve soslara katılabilir, yemeklerde garnitür olarak kullanılabilir. Adana, Osmaniye ve Mersin'de şalgam suyu yapılıp tüketilmektedir. Şalgam turpu tohumlarla çoğaltılır. Tohumlar, doğrudan bitkinin yetiştirileceği alana ekilir. Ekim zamanları, ilkbahar mevsiminde mart-nisan; sonbahar mevsiminde ise ağustos ayının sonları ile eylül aylarıdır. Tohumlar serpme yöntemiyle ekilir ve ardından fidelerde seyreltme işlemi yapılır.

Tohumlar, 15–25 cm aralıkla ve 1–2 cm derinliğe ekilir. Şalgam, ılık ve serin mevsim bitkisidir. Ancak soğuk havalara karşı diğer sebzelerden daha dayanıklı olduğu için, Türkiye'nin soğukça yerlerinde de kolaylıkla yetiştirilebilir. Sıcaktan ve kuraklıktan hoşlanmayan bir bitkidir. Toprak yönünden pek seçici olmayan şalgam turpu, çok hafif ve çok ağır topraklar hariç, her çeşit toprakta yetişebilir. Ancak bitkiden en iyi verim, derin, geçirgen, organik madde bakımından zengin kumlu ya da killi topraklarda alınır. Şalgam turpunun toprak hazırlığı ve işlenmesi, havuçtaki duruma benzer. Şalgam turpu, suyu çok sever. Yaz mevsiminin sıcak ve kurak zamanlarında düzenli olarak sulama gerektirir. Şalgam bitkisinin iyi gelişmesi ve yüksek verim sağlanması amacıyla yanmış çiftlik gübreleri ile azot ve fosfat içeren fenni gübreler kullanılmalıdır. Şalgamın potasyum ihtiyacı, diğer kök bitkilerinden daha azdır. Şalgam turpu, tohumlarının ekilmesinden yaklaşık 3-4 ay sonra hasat edilecek hale gelir. Bitkinin kökleri, elle koparılarak ya da çapayla sürülerek hasat edilir. Şalgam bitkisine musallat olacak zararlı ve hastalıklar, uzman danışmanlığında ve en uygun tarım ilaçları ile ortadan kaldırılabilir.